FAQ

Świadectwa charakterystyki energetycznej (pot. certyfikaty energetyczne, świadectwa energetyczne)

Gdy sprzedajesz, wynajmujesz lub uzyskujesz pozwolenia na użytkowanie swojego budynku lub lokalu.

Zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków, Art. 3 ust. 1 pkt 1-3: świadectwo charakterystyki energetycznej wymagane jest dla budynku lub części budynku „zbywalnego na podstawie umowy sprzedaży, zbywalnego na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa lokalu, wynajmowanego”. Jednak powyższa Ustawa to nie jedyne miejsce w polskim prawie gdzie pojawia się zapis o konieczności posiadania świadectw charakterystyki energetycznej budynku. Zgodnie z Prawem Budowlanym (Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku) art. 57 ust. 6A jednym z załączników wymaganych do zakończenia budowy i uzyskania pozwolenia na budowę jest świadectwo charakterystyki energetycznej. Powinno być ono również załącznikiem do książki obiektu budowlanego zgodnie z Art. 64 ust. 3 niniejszej Ustawy.

W sytuacji, w której budynek lub jego część wykorzystujesz na własne potrzeby mieszkaniowe lub posiadasz własny lokal użytkowy i prowadzisz w nim swoją działalność gospodarczą, nie potrzebujesz świadectwa charakterystyki energetycznej.

Właściciel nieruchomości.

A dokładniej rzecz ujmując, zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków, Art. 3 ust. 1: „Właściciel lub zarządca budynku lub części budynku lub osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub osoba, której przysługuje spółdzielcze, lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego”.

Zdecydowanie nie.

Istnieje bardzo dużo budynków i wydzielonych w nich lokali zwolnionych z konieczności posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej. Zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków, art. 3 ust. 4 pkt 1-6, należą do nich budynki i lokale:
„- podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
– używanych jako miejsce kultu i do działalności religijnej,
– przemysłowych oraz gospodarczych niewyposażonych w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego,
– mieszkalnego, przeznaczonego do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku,
– wolnostojącego o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2,
– gospodarstw rolnych o wskaźniku EP określającym roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na poziomie nie wyższym niż 50 kWh/(m2rok)”.
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że świadectwo charakterystyki energetycznej dotyczy jedynie budynków (w rozumieniu definicji z Ustawy Prawo Budowlane Art. 3 ust. 2), a nie wszystkich obiektów budowlanych (Art. 3 ust. 1 Prawa Budowlanego).

Nie.

Zgodnie z metodologią obliczania bilansu cieplnego zawartą w normie PN–EN 12831, oraz metodologią wyznaczania świadectw charakterystyki energetycznej zawartych w
Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej, nie sporządza się świadectw charakterystyki energetycznej dla części budynków nieposiadających wydzielenia przegrodami budowlanymi oraz będących przestrzenią o nieregulowanej temperaturze powietrza. Również zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, Art.3 ust. 4. pkt. 3) sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej nie jest wymagane dla lokali/budynków „przemysłowych oraz gospodarczych niewyposażonych w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego”.

Miejsce parkingowe to nie to samo co garaż – rozumiany jako część budynku garaż podziemny lub garaż jako budynek wolnostojący. Jeżeli w garażu/komórce/piwnicy znajdują się grzejniki to znaczy, że jest to przestrzeń o regulowanej temperaturze powietrza – zatem w takich przypadkach świadectwo energetyczne jest wymagane.

10lat, ale…

może stracić ważność jeśli „w wyniku przeprowadzonych robót budowlano-instalacyjnych uległa zmianie charakterystyka energetyczna budynku lub części budynku” (Art. 14, ust. 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków). Przekładając to na konkretne przykłady, świadectwo traci ważność kiedy: wykonaliśmy termomodernizację budynku, zamontowaliśmy klimatyzację, zmieniliśmy źródło ciepła, wymieniliśmy okna itp.
Powyżej wymienionych czynności nie musimy dokonać „my” osobiście, ale również spółdzielnia, wspólnota lub zarządca naszej nieruchomości.

Kiedy wynajmujesz – kopię, kiedy sprzedajesz – oryginał.


Zgodnie z Art. 11 ust. 1 pkt. 1-2 przekazujemy nabywcy lub najemcy: „świadectwo charakterystyki energetycznej – przy sporządzaniu aktu notarialnego, umowy zbycia prawa własności albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, kopię świadectwa charakterystyki energetycznej, które przekazano w postaci papierowej, albo wydruk świadectwa charakterystyki energetycznej, które przekazano w postaci elektronicznej – przy zawarciu umowy najmu”.

Nie, nie masz takiego prawa.

Dotyczy to wszystkich budynków i lokali, od daty wejścia w życie nowelizacji z dnia 28 kwietnia 2023 roku Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków. Zgodnie z Art. 11 ust. 4 niniejszej Ustawy: „Nabywca albo najemca nie mogą zrzec się prawa do otrzymania zgodnie z ust. 1 odpowiednio świadectwa charakterystyki energetycznej, jego kopii albo wydruku”. Zatem właściciel, od którego dokonujesz zakupu mieszkania (lub deweloper) ma obowiązek przekazać Ci świadectwo charakterystyki energetycznej budynku lub lokalu, który kupujesz.

Musisz posiadać świadectwo dla swojego lokalu. Nie możesz załączyć świadectwa dla całego budynku.

Taka sytuacja została wyjaśniona w Art. 11 ust. 5 Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków: „W przypadku zawarcia umowy zbycia prawa
własności części budynku, albo spółdzielczego prawa do lokalu albo umowy najmu części budynku przekazywane świadectwo charakterystyki energetycznej dotyczy części budynku albo lokalu będących przedmiotem umowy”. Zatem jeśli to Twoje mieszkanie jest przedmiotem umowy, wymagane jest posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej dla tego konkretnego mieszkania.

Tak, wszystkie wskaźniki zawarte na pierwszej stronie świadectwa energetycznego.

Jest to bardzo ważna informacja dla pośredników nieruchomości i deweloperów, a także każdej osoby zainteresowanej kupnem nieruchomości. Chodzi dokładnie o pięć wskaźników: roczne zapotrzebowania na energię użytkową (EU), energię końcową (EK), nieodnawialną energię pierwotną (EP), procentowy udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wartość emisji CO2. Dokładny zapis możemy znaleźć w art. 13 Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków.

Świadectwo bez podpisu jest nieważne.

Zgodnie z Art. 5 Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków, osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki energetycznej ma obowiązek przekazania Klientowi podpisanego świadectwa w wersji:
„- papierowej, opatrzonej numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz podpisem osobistym osoby uprawnionej, lub
– elektronicznej, opatrzonej numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym osoby uprawnionej.”

Oczywiście.

Należy uważać na nieważne certyfikaty energetyczne. Obecnie świadectwa niewygenerowane z rządowego systemu teleinformatycznego świadczą o niedbałości osoby wykonującej świadectwo energetyczne. Wygenerowanie certyfikatu energetycznego z Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków jest całkowicie darmowe dla osoby sporządzającej świadectwo. Jak zatem można wygenerować nieważne świadectwo energetyczne? Istnieją na to trzy główne sposoby:
1. Najliczniejszymi przypadki są świadectwa wygenerowane przez komercyjne programy do obliczania takich świadectw (na rynku polskim są dwa główne programy projektowe, z których korzysta większość audytorów – w tym oczywiście my). Błąd pojawia się wtedy, kiedy osoba sporządzająca świadectwo energetyczne nie „przerzuci” danych do centralnego rejestru świadectw charakterystyki energetycznej budynków, a wygeneruje świadectwo z poziomu programu komercyjnego.
2. Mogą zaistnieć sytuacje, kiedy to osoba sporządzająca świadectwo, zrobi je korzystając z własnych szablonów np. plików xml. lub doc. i podobnie jak powyżej nie umieści wyników w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków.
3. Osoba umieści wszystkie obliczenia w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków, ale wygeneruje tzw. wersję roboczą świadectwa.

Zatem po czym poznać, że świadectwo jest „oryginalne” i ważne? Istnieje na to kilka sposobów:
1. Numer świadectwa powinien znaleźć się w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków:
https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/wykaz-swiadectw-charakterystyki-energetycznej-budynkow
W kolumnie „numer świadectwa” wpisz numer swojego certyfikatu energetycznego (numer znajduje się na pierwszej stronie w pierwszym wierszu), a następnie wciśnij klawisz „filtruj”. Jeśli świadectwo zostało wygenerowane prawidłowo, powinno być ono widoczne w tabeli. Przesuwając suwak w prawą stronę znajdziemy podstawowe informacje na temat naszego budynku/lokalu. Powinny one się zgadzać z informacjami zawartymi w naszym świadectwie.
2. Przesłane świadectwo w wersji papierowej lub wersji elektronicznej powinno mieć na każdej stronie adnotacje „Wygenerowano z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków”. Ponadto na końcu świadectwa energetycznego (ale przed przypisami) powinna znajdować się klauzula informacyjna, wraz z datą sporządzenia świadectwa, numerem wpisu do wykazu i podpisem osoby sporządzającej świadectwo: „Oświadczam, że dokument został wygenerowany z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Jednocześnie jestem świadomy(a) odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Wersja robocza świadectwa charakterystyki energetycznej wygenerowana z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków nie posiada numeru świadectwa oraz na każdej stronie ma skośny znak wodny z napisem „Wersja robocza”. Podstawa prawna Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków: Art. 4. ust. 3: „Świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza się z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków”, oraz: Art. 10 ust 1-2 i Art. 41.

Tylko osoba uprawniona.

A dokładniej, zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków Art. 16a: „Świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza osoba wpisana do wykazu, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1” (mowa o wykazie osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej). Są to osoby posiadające uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej.

Uprawniania budowlane i uprawnienia do sporządzania świadectw to nie to samo. Nie każdy, kto posiada uprawniania budowlane, może sporządzać świadectwa charakterystyki energetycznej. Wszystkie osoby uprawnione do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków można sprawdzić za pomocą „wykazu osób uprawnionych” znajdującego się na stronie: https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych
Należy wpisać w kolumnie „Numer wpisu” numer uprawnień audytora. Jeśli osoba ta posiada uprawnienia, będzie widnieć w rejestrze. Warto również pamiętać o tym, że osoba uprawniona do sporządzania świadectw energetyczna musi posiadać ważne ubezpieczenie OC (Art. 20 ust. 1 pkt 2 niniejszej Ustawy).

Zdecydowanie nie.

Zgodnie z obowiązującym prawem:

Świadectwo charakterystyki energetycznej – „to dokument, który określa wielkość zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z
użytkowaniem budynku lub części budynku, czyli energii na potrzeby ogrzewania i wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia, a w przypadku budynków niemieszkalnych również oświetlenia.” (źródło https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/Swiadectwa-charakterystyki-
energetycznej).

Charakterystyka energetyczna – „należy przez to rozumieć zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku lub części budynku, określających całkowite zapotrzebowanie na
energię niezbędną do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.” (definicja z Art. 2 ust. 3 Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 o charakterystyce energetycznej budynków). Charakterystyka energetyczna budynku jest wymaganym załącznikiem do projektu technicznego, będącego częścią projektu budowlanego. (Art. 34 ust. 3, pkt 3 lit. B Prawa Budowlanego, paragraf 23 pkt 11 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 roku, w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego).

Zatem czym różni się świadectwo charakterystyki energetycznej od charakterystyki energetycznej? Świadectwo jest sformalizowanym dokumentem, który potrzebny jest Ci do sprzedaży/wynajmu/uzyskania pozwolenia na użytkowanie twojego lokalu lub budynku, zaś charakterystyka energetyczna to część projektu technicznego (opisu technicznego instalacji) z projektu budowlanego.

Czym zatem jest certyfikat energetyczny? To po prostu potoczna nazwa świadectwa charakterystyki energetycznej. Czy w takim razie audyt energetyczny to również inna nazwa świadectwa charakterystyki energetycznej? Zupełnie nie.

Audyt energetyczny – „opracowanie określające zakres oraz parametry techniczne i ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ze wskazaniem rozwiązania optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia oraz oszczędności energii, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego” (definicja z Art. 2 pkt. 8 Ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku, o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków).

Audyt energetyczny jest niezbędnym dokumentem do pozyskania środków na dofinansowanie z Programu Priorytetowego Czyste Powietrze oraz do uzyskania premii i grantu termomodernizacyjnego.

Program Czyste Powietrze

Tylko dla osób fizycznych. 

Zgodnie z zakresem szczegółowym do niniejszego programu, beneficjentami są osoby fizyczne będące właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Maksymalny dochód roczny Beneficjenta nie może przekraczać 135 000 zł. Dla osób prowadzących działalność gospodarczą roczny przychód powinien być mniejszy niż 40krotność kwoty minimalnego wynagrodzenia. Kryteria dochodowe wyznaczane są w roku poprzednim od roku złożenia wniosku o dofinansowanie.

Podpisywanie umów z Beneficjentami do 31.12.2027. Wydatkowanie do 30.09.2029.

Zgodnie z zapisem ust.4 pkt 1 i 2: “Zobowiązania będa relizowane w latach 2018-2029, przy czym: zobowiązania podejmowane będa do 31.12.2027 (podpisywanie umów z Beneficjentami), środki wydatkowane będą przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw) do 30.09.2029”.

Od kryterium dochodowego osób ubiegających się o dofinansowanie oraz od zakresu przeprowadzonych prac. 

Program zakłada III kryteria dochodowe, którym przysługują różne kwoty dotacji w zależności od przeprowadzonych prac: zakres podstawowy (kwota dofinansowania do 66 000 zł), podwyższony (do 99 000 zł), najwyższy (do 135 000 zł). Szczegóły zostały opisane w tabelach w ust. 9.2.2 oraz w dalszej części niniejszych pytań i odpowiedzi.

Program obejmuje tylko budynki jednorodzinne oraz wydzielone w nich lokale mieszkalne.

Co ciekawe zgodnie z ust. 9.3.1 pkt 8: “Jeśli w budynku mieszkalnym jednorodzinnym wydzielono lokale mieszkalne, dofinansowanie przysługuje na każdy lokal”. Do nieruchomości nie objętych programem należą także: budynki wykorzystywane sezonowo i gospodarcze (ust. 9.3.1 pkt 3) oraz lokale wydzielone w budynkach jednorodzinnych wykorzystywane do działalności gospodarczej (ust. 9.3.1 pkt 6 i 7).

Wszystkie prace objęte w tabelach z załączniku nr 2 do tekstu programowego.

Są to wszelkie koszty związane z realizacją przedsięwzięć zawartych w tabelach  9.2.2., przy czym podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym. W praktyce oznacza to, że zwrot za koszty rozpisane w załączniku nr 2 do tekstu programowego obejmuje jedynie ceny netto. Przedsięwzięcia podlegające dofinansowaniu można podzielić na III kategorie: 

Kategoria I. Sporządzenie audytu energetycznego.

Kategoria II. Wymiana nieefektywnego (niżej niż 5 wg normy EN-303-5) kotła na paliwo stałe na: 

  • podłączenie budynku do sieci ciepłowniczej, 
  • pompy ciepła: powietrze-woda, grunt-woda, powietrze-powietrze,
  • gazowy lub olejowy kocioł kondensacyjny,
  • kotłów na biomasę (różnego rodzaju), 
  • ogrzewanie elektryczne,
  • kolektory słoneczne, 
  • pompa ciepła na potrzeby przygotowania c.w.u,
  • wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, 
  • mikroinstalacje fotowoltaiczne,

Kategoria III. Ocieplenie przegród budowlanych, stolarka okienna i drzwiowa: 

  • ocieplenie przegród budowlanych zewnętrznych i wewnętrznych oddzielające przestrzenie ogrzewane od nieogrzewanych,
  • stolarka okienna,
  • stolarka drzwiowa,
  • bramy garażowe. 

Należy również uwzględnić zapisy z ust. 9.3.2 pkt. 1, który mówi o tym, że “W ramach programu można dofinansować zakup i montaż jednego źródła ciepła do celów ogrzewania i cwu. Wyjątek stanowi ogrzewanie elektryczne”.

Tak.

Dla każdego urządzenia oraz prac wymienionych w załączniku nr 2 istnieją wymagania techniczne, których spełnienie jest warunkiem otrzymania dofinansowania. Zawarte są one w tych samych tabelach w kolumnie “wymagania techniczne”. 

Należy pamiętać o uwzględnieniu również “Szczegółowych wymaganiach prawnych odnoszących się do zadań finansowanych w ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze”, które znajdują się na końcu powyższych tabel. Stanowią one kolejny warunek o dotrzymanie dofinansowania z niniejszego Programu.

Tylko wtedy kiedy Beneficjent ubiega się o dofinansowanie z “kompleksową termomodernizacją”.

Zgodnie z ust. 9.3.1 pkt 18: “Przeprowadzenie audytu energetycznego jest obowiązkowe w przypadku dotacji na przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją, w rozumieniu ust. 9.2.2 pkt 3 Części 1) Programu. W pozostałych przypadkach przeprowadzenie audytu nie jest obowiązkowe do uzyskania dofinansowania na realizację przedsięwzięcia”.

Jest to przedsięwzięcie termomodernizacyjne, w którym osiągnięto co najmniej jeden z dwóch warunków: zmniejszono zapotrzebowanie na eneregię użytkowa do 80 kWh/m2rok lub ograniczono zapotrzebowanie energii użytkowej budynku o 40%. 

Przedsięwzięcia realizowane z tzw. “kompleksową termomodernizacją” umożliwiają Beneficjentowi otrzymanie najwyższych możliwych poziomów dofinansowań (tabela z ust. 9.2.2 pkt 1). Przy ubieganiu się o dofinansowanie uwzględniające “kompleksową termomodernizację” należy pamiętać o obowiązkowym wykonaniu  audytu energetycznego.

Tak. 

Beneficjent zobowiązuje się:

  • do ukończenia przedsięwzięcia w określonym terminie (ust. 6.3 pkt.3), 
  • że po zakończeniu realizacji, w budynku nie będzie użytkowane źródło ciepła na paliwo stałe o klasie niższej niż 5 wg. normy EN-303-5 oraz że kominki wykorzystywane na cele rekreacyjne będą spełniać wymagania ekoprojektu oraz uchwał prawa miejscowego (ust. 9.3.1 pkt 14 ppkt 1-3), 
  • przez okres 5-ciu lat nie może zmienić przeznaczenia budynku i zdemontować materiałów i urządzeń otrzymanych w wyniku dofinansowania (ust. 11 pkt. 7),
  • wymienione źródło ciepła na paliwo stałe musi być trwale wyłączone z użytku, czego potwierdzeniem ma być imienny dokument złomowanie starego kotła lub podpisany przez mistrza kominiarskiego protokół kominiarski stwierdzający odłączenie kotła od systemu (ust. 9.3.2 pkt 3).

Tak, ale tylko na inny zakres nieobjęty dofinansowaniem z wcześniejszego programu.

Informacja o łączeniu z innymi rządowymi programami proekologicznymi, znajduje się w ust. 9.3.1 pkt 10-13.

Tak, ale odliczeniu nie podlegają wydatki sfinansowane w ramach programu. 

Dokładny opis łączenia dotacji z Programu Czyste Powietrze z termomodernizacyjna ulgą podatkową znajduje się w Załączniku nr 1 do niniejszego programu. Dotacja i ulga podatkowa są programami niezależnymi od siebie. 

Ulga podatkowa przysługuje osobom, których dochód jest opodatkowany na skali podatkowej podatkiem liniowym oraz podatkiem ryczałtowym. Odliczeniu w ramach ulgi nie podlegają wydatki sfinansowane lub dofinansowane z dotacji lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie ze środków publicznych, a jedynie ta ich część, która nie została dofinansowana. 

Podatnik powinien sam określić wartość ulgi w deklaracji podatkowej, którą ma obowiązek złożyć stosownie do przepisów podatkowych.