Zważywszy na rosnące koszty energii i wymogi związane z transformacją ekologiczną, polscy przedsiębiorcy poszukują efektywnych sposobów na finansowanie inwestycji proekologicznych. Z pomocą przychodzi program ELENA (European Local Energy Assistance), który w Polsce realizowany jest między innymi przez Pracodawców RP we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Inicjatywa ta, finansowana z Grantu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, stanowi realne wsparcie dla firm planujących inwestycje w poprawę efektywności energetycznej. Poniżej przedstawiamy kompleksową analizę programu, opierając się na jego regulaminie oraz dostępnych materiałach.
Co to jest Grant ELENA i do kogo jest adresowany?
Program „Employers of Poland for energy efficiency of the enterprises” jest inicjatywą Komisji Europejskiej, realizowaną przez Europejski Bank Inwestycyjny w ramach programu InvestEU. Jego podstawę prawną stanowi umowa z dnia 28 czerwca 2024 r., a realizacja projektu przewidziana jest do czerwca 2027 roku. Głównym celem programu jest wsparcie przedsiębiorców w przygotowaniu dokumentacji niezbędnej do uzyskania finansowania na inwestycje w efektywność energetyczną.
Zgodnie z §1 pkt. 6 Regulaminu finansowania z Grantu ELENA, Inwestorem może być przedsiębiorca, który zaliczany jest do grona mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MŚP) lub firmy typu „small mid-cap”, zatrudniających do 500 pracowników. Z programu wyłączone są organizacje pozarządowe (NGOs) nieprowadzące działalności gospodarczej.
Katalog wspieranych przedsięwzięć i wysokość dofinansowania
Program ELENA wspiera przygotowanie dokumentacji do szerokiego wachlarzu inwestycji, które przyczyniają się do poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstwa. Jak precyzuje §1 pkt. 9 Regulaminu, do kwalifikowalnych inwestycji zalicza się:
- termomodernizację budynków produkcyjnych lub usługowych,
- wymianę oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego,
- modernizację systemów cieplnych lub chłodniczych,
- wymianę linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie,
- montaż instalacji OZE powiązanych z budynkiem.
Każda z tych inwestycji musi prowadzić do zmniejszenia zużycia energii pierwotnej o co najmniej 30%, co musi zostać potwierdzone przez audyt energetyczny. Należy jednak pamiętać, że program nie obejmuje produkcji energii wyłącznie na sprzedaż; instalacja OZE musi być powiązana z budynkiem i służyć poprawie efektywności energetycznej samego inwestora. Co więcej, rozbudowa budynku może być kwalifikowana, o ile obejmuje działania zwiększające efektywność energetyczną.
Zgodnie z §2 pkt. 2 Regulaminu, przedsiębiorcy mogą uzyskać finansowanie do 90% kosztów przygotowania dokumentacji niezbędnej do pozyskania finansowania na Kwalifikowalną Inwestycję. Grantem mogą być objęte takie dokumenty jak:
- audyt energetyczny ex-ante,
- studium wykonalności,
- wniosek o środki publiczne (dotacje, pożyczki),
- świadectwo charakterystyki energetycznej budynku,
- inne niezbędne analizy i dokumenty techniczne.
Ważnym ograniczeniem, o którym mowa w §4 pkt. 6 Regulaminu, jest limit kosztów przygotowania dokumentacji, który nie może przekroczyć 4% wartości planowanej inwestycji. W uzasadnionych przypadkach próg ten może być podniesiony do 8%. Warto podkreślić, że program nie przewiduje możliwości refinansowania już wykonanych audytów energetycznych.
Jak wygląda proces ubiegania się o dofinansowanie z Grantu ELENA?
Proces ubiegania się o dofinansowanie został szczegółowo opisany w §4 Regulaminu.
- Złożenie Wniosku o Finansowanie: Inwestor składa wniosek w formacie PDF, podpisany elektronicznie, na adres energia@pracodawcyrp.pl. Termin składania wniosków upływa 31 grudnia 2026 r.
- Weryfikacja Wniosku: Zespół ELENA w ciągu 7 dni roboczych weryfikuje wniosek pod kątem formalnym i merytorycznym.
- Wybór Wykonawcy: Po pozytywnej weryfikacji, Inwestor wysyła zapytanie o wycenę do co najmniej 3 wykonawców z Listy Kwalifikowanych Wykonawców.
- Akceptacja Zakresu Przedmiotu Zlecenia: Po wyborze najkorzystniejszej oferty, Inwestor uzgadnia z Wykonawcą Zakres Przedmiotu Zlecenia, który następnie jest akceptowany przez Zespół ELENA.
- Podpisanie Umowy Wykonawczej: Finalnym etapem jest podpisanie trójstronnej umowy pomiędzy Pracodawcami RP, Inwestorem a Wykonawcą.
Mechanizm płatności, opisany w §5 Regulaminu, jest korzystny dla Inwestora. Po odbiorze wykonanej dokumentacji, Wykonawca wystawia fakturę na pełną kwotę na Pracodawców RP. Następnie Pracodawcy RP wystawiają fakturę na Inwestora na 10% wartości brutto usługi, powiększonej o 23% VAT. Po uregulowaniu tej kwoty przez Inwestora, Pracodawcy RP opłacają 100% wartości faktury Wykonawcy.
Inwestor, który skorzysta z dofinansowania, zobowiązany jest do regularnego informowania o postępach w realizacji inwestycji. §6 Regulaminu nakłada obowiązek składania kwartalnych informacji o przebiegu projektu oraz informacji końcowej po jego zakończeniu. Jest to kluczowe dla monitorowania wskaźników projektu przez Europejski Bank Inwestycyjny. Należy pamiętać, że w przypadku niezrealizowania inwestycji, Inwestor może zostać wezwany do zwrotu otrzymanego dofinansowania.
Grant ELENA – realne wsparcie dokumentacji do zmiany Twojego przedsiębiorstwa
Program ELENA realizowany przez Pracodawców RP to wyjątkowa szansa dla polskich przedsiębiorstw na pozyskanie znaczącego wsparcia w przygotowaniu inwestycji w efektywność energetyczną. Dofinansowanie w wysokości 90% kosztów dokumentacji, przejrzyste procedury i wsparcie ekspertów to kluczowe atuty tej inicjatywy. Dla firm planujących modernizację w duchu zrównoważonego rozwoju, jest to oferta, którą z pewnością warto rozważyć. Więcej informacji oraz niezbędne dokumenty znajdą Państwo na stronie internetowej projektu: https://energia.pracodawcyrp.pl/.
Przygotowanie kompleksowej i rzetelnej dokumentacji jest fundamentem sukcesu w ubieganiu się o finansowanie inwestycji proekologicznych. Wymagany w programie ELENA audyt energetyczny to kluczowy dokument, który nie tylko potwierdza planowany efekt ekologiczny, ale również stanowi podstawę do aplikowania o środki z innych instrumentów finansowych, takich jak popularny Kredyt Ekologiczny z programu FENG. W Optima RES specjalizujemy się w sporządzaniu profesjonalnych audytów energetycznych dla przedsiębiorstw. Nasz zespół ekspertów posiada wiedzę i doświadczenie niezbędne do przygotowania dokumentacji, która spełnia rygorystyczne wymogi formalne i merytoryczne instytucji finansujących. Zapewniamy kompleksowe wsparcie na każdym etapie – od analizy potrzeb, przez wykonanie audytu, aż po pomoc w przygotowaniu wniosków, aby Państwa inwestycja w efektywność energetyczną zakończyła się sukcesem.
Zapraszamy do kontaktu, aby dowiedzieć się, jak możemy pomóc Państwa firmie wkroczyć na drogę zielonej transformacji z programem ELENA i innymi dostępnymi formami wsparcia.
